Depresja jest najczęściej spotykanym zaburzeniem psychicznym u osób uzależnionych od alkoholu, częściej niż u osób nieuzależnionych. Co najmniej 50% chorych po przerwaniu picia ma jej objawy, u ok. 20% utrzymuje się powyżej miesiąca. Częściej występuje u kobiet niż u mężczyzn. Czym charakteryzuje się depresja? Przede wszystkim obniżeniem nastroju, smutkiem, przygnębieniem, zniechęceniem czy pesymizmem. Przy diagnozowaniu depresji pojawiają się trudności ze względu na wielokierunkowość zależności depresji i alkoholizmu.
Chorobę rozpoznaje się w badaniu psychiatrycznym. Żeby zdiagnozować depresję konieczne jest stwierdzenie obecności co najmniej dwóch objawów podstawowych oraz dwóch objawów dodatkowych, które utrzymują się łącznie dłużej niż dwa tygodnie.
Podstawowe objawy:
- obniżenie nastroju występujące codziennie przez większą część dnia
- utrata zainteresowań i/lub odczuwania radości
- zmniejszenie energii, zwiększona męczliwość.
Dodatkowe objawy:
- utrata wiary w siebie i poczucia własnej wartości
- nieracjonalne poczucie winy
- nawracające myśli o śmierci i samobójstwie
- problemy z pamięcią i koncentracją uwagi
- zmiana aktywności (spowolnienie lub niepokój)
- zaburzenia snu (bezsenność lub nadmierna senność)
- zmiany apetytu (nasilenie lub zmniejszenie)
Tak więc przy współwystępowaniu objawów uzależnienia od alkoholu i objawów depresji należy doprowadzić do zachowania abstynencji (oczywiście przy wsparciu profesjonalnej psychoterapii w ośrodku leczenia uzależnień) i obserwować osobę chorą. Najczęściej okazuje się, że objawy ustępują w miarę procesu trzeźwienia, poprawy jakości życia, naprawy stosunków z najbliższym. Okazuje się wtedy, że leczenie psychiatryczne depresji nie jest potrzebne. Znika więc wtedy połączenie wymienione w tytule: depresja alkoholizm.
Jeżeli mimo utrzymywania abstynencji utrzymują się przejawy apatii, przygnębienia, smutku, niepokoju, płaczliwości należy rozważyć konsultacje u psychiatry. Jeśli psychiatra zdiagnozuje właściwą depresję, to podejmie dalsze działania lecznicze mające zapobiec dalszemu postępowi choroby. Należy wtedy podjąć leczenie zasadniczą chorobę psychiczną jaką jest depresja. Natomiast u osób uzależnionych, u których objawy depresji ustąpiły dzięki psychoterapii uzależnień, depresja nie powinna się pojawiać, gdy zachowa abstynencję.