Żadna z osób uzależnionych od alkoholu na pewno nie planowała tego, że stanie się alkoholikiem. Pierwsze ilości wypijanego alkoholu były traktowane w formie picia typowo towarzyskiego przy sporadycznie zdarzających się okazjach. Z biegiem czasu zaczęły pojawiać się pierwsze mniej lub bardziej niepokojące symptomy uzależnienia od alkoholu. To właśnie w związku z nimi uzależnienie można podzielić na cztery podstawowego rodzaju fazy rozwoju alkoholizmu.
Fazy rozwoju alkoholizmu. Faza wstępna
Picie rozpoczynające się od typowo towarzyskiego spożywania alkoholu zgodne z powszechnie obowiązującym wzorcem zachowania. W fazie tej ma miejsce uzależnienie psychiczne od alkoholu, podczas którego osoba pijąca coraz częściej zaczyna szukać okazji do picia. Pojawia się cecha „mocnej głowy” gdzie osoba uzależniona może wypijać większe ilości alkoholu. Faza może się rozwijać przez okres kilku miesięcy lub kilku lat.
Fazy rozwoju alkoholizmu. Faza ostrzegawcza
Picie zaczyna coraz częściej być odbierane w formie wewnętrznego przymusu. U osoby uzależnionej będącej już w tej fazie pojawia się czasami wręcz uporczywe szukanie okazji do wypicia alkoholu. Zaczyna być osobą inicjującą spotkania towarzyskie z ukierunkowaniem na wypicie dużych ilości alkoholu. Zaczyna też pojawiać się coraz częściej picie w samotności i w ukryciu z poczuciem wstydu. Picie alkoholu jest częstsze niż w przypadku innych osób z towarzystwa. Osoba w tej fazie stara się nie rozmawiać na temat niekontrolowanego picia alkoholu, pojawiają się pierwsze palimpsesty będące oznaką utraty pamięci powszechnie nazywanej „urwanym filmem” po spożyciu pewnej dawki alkoholu. Zaburzenia te nie następują w wyniku utraty przytomności, osoba uzależniona jest w stanie poruszać się i rozmawiać nie pamiętając następnego dnia o tym, co się z nią działo w tym okresie.
Fazy rozwoju alkoholizmu. Fraza krytyczna
Pojawia się charakterystyczny przymus dalszego picia prowadzący najczęściej do całkowitej utraty przytomności przez uzależnionego. Następuje utrata kontroli nad rozpoczętym piciem, które zaczyna przybierać formę ciągów alkoholowych mogących potrwać długi okres czasu. Następuje zaniedbywanie hobby, higieny, ról społecznych i kontaktów z bliskimi. Pojawiają się bezmyślne wręcz usprawiedliwienia swojego picia przechodzące w obarczanie winą za „ten stan” rzeczy wszystkich dookoła niego. Coraz częściej stawia się w roli skrzywdzonego przez świat i otoczenie po to by móc sobie wynagrodzić to spożyciem alkoholu, w zachowaniu zaczyna być widoczne niezadowolenie i agresja. Następują próby udowodnienia sobie i innym, że panuje nad spożywanym przez siebie alkoholem i może się bez niego obyć. Kończy się to zazwyczaj wpadaniem w kolejne długotrwałe okresy picia poparte coraz większą izolacją od świata zewnętrznego
Fazy rozwoju alkoholizmu. Fraza chroniczna
Obejmuje i uwidacznia wszystkie poprzednie fazy choroby alkoholowej i uzależnienia od alkoholu. Niejako normalnymi stają się coraz dłuższe ciągi alkoholowe trwające praktycznie bezustannie. Zanika poczucie wstydu i coraz bardziej uwidaczniają się powikłania psychiczne i fizyczne. Dochodzi do zaburzeń pamięci i koncentracji, depresji oraz problemów z organami wewnętrznymi. Pojawiają się coraz częstsze omamy i stany deliryczne. Kontynuowanie picia w nieuchronny sposób doprowadza do śmierci.