Alkoholik wysokofunkcjonujący
Kim jest alkoholik wysokofunkcjonujący? Po pierwsze chcę podkreślić, że wszyscy alkoholicy cierpią na tę samą chorobę: uzależnienie od alkoholu. Tak, więc alkoholikiem może być bezdomny tułający się po dworcach, jak i prezes wielkiej korporacji, lekarz, prokurator, ksiądz, aktor, profesor…
Pokazuje to, że choroba nie patrzy na status majątkowy, wykształcenie, prezencję czy poziom kulturalny. Wynika stąd,że nikt kto spożywa alkohol nie może czuć się bezpieczny. Jest jednak pewna zasadnicza różnica między alkoholikiem wysokofunkcjonującym a alkoholikiem spod budki z piwem.
Otóż, alkoholik wysokofunkcjonujący (AW, HFA) zachowuje zdolność do skutecznego działania i odnoszenia sukcesów. Dlatego też rozpoznanie choroby w tej grupie osób następuje zbyt późno lub nie pojawia się wcale. Jednak, stereotyp alkoholika jako chwiejącego się gościa, zwykle mężczyznę, zataczającego się jest bardzo mocno wpisany w opinii społecznej. Jednak mało kto zdaje sobie sprawę, że taka definicja dotyczy jedynie ok. 10% ogółu osób, których dotknęła ta choroba. Badania pokazują, że ok. 20 % osób uzależnionych to osoby świetnie radzące sobie w życiu, wykształcone i z wysokimi dochodami. Na przykład Amerykańskie Towarzystwo Psychiatryczne wprowadziło w DSM-5 pojęcie zaburzenie spożywania alkoholu
Alkoholik wysokofunkcjonujący. Co robi alkoholik wysokofunkcjonujący?
- Kontynuuje spożywanie alkoholu pomimo jego szkodliwych konsekwencji, często w celu uniknięcia lub złagodzenia objawów odstawienia.
- Poświęca znaczną ilości czasu na uzyskanie i konsumpcję alkoholu.
- Z powodu picia alkoholu zaniedbuje lub ogranicza ważne czynności społeczne, zawodowe i rekreacyjne.
- Pojawia się u niego głód, czyli silne pragnienie lub impuls do użycia określonej substancji .
- Kontynuuje picie alkoholu pomimo uporczywych lub nawracających problemów społecznych czy międzyosobowych, powodowanych lub zaostrzanych przez efekty działania alkoholu .
- Powtarza spożywanie alkoholu w sytuacjach, w których powoduje to fizyczne zagrożenie.
Charakterystyczne cechy alkoholików wysokofunkcjonujących.
Wyparcie
- Trudno mu postrzegać siebie jako alkoholika, bo nie pasuje do stereotypowego obrazu.
- Uważa, że nie jest alkoholikiem, bo wciąż panuje nad swoim życiem lub wręcz odnosi sukcesy
- Unika pomocy terapeutycznej
- Określa swoje picie jako „zwyczaj”, „problem”, „wadę”, „niedoskonałość”.
- Porównuje się z alkoholikami, których życie jest bardziej zrujnowane, aby usprawiedliwić swoje picie.
- Znajduje wymówki dla picia albo czuje się upoważniony pić dlatego, że ciężko pracował czy się uczył (traktuje alkohol jako nagrodę).
- Uważa, że spożywanie drogich trunków lub picie alkoholu na wyrafinowanych spotkaniach implikuje to, iż nie jest alkoholikiem.
- Doświadcza silnego i długotrwałego wyparcia z własnej strony oraz ze strony najbliższych i szerszego otoczenia społecznego.
Podwójne życie alkoholika wysokofunkcjonującego
- Postronnym wydaje się, że dobrze radzi sobie w życiu
- Ma wprawę w bezkolizyjnym prowadzeniu wielotorowego życia.
- Tak układa sobie życie, by móc unikać negatywnych sygnałów od innych.
- Jego prezencja kłóci się ze stereotypem alkoholika (modny strój, atrakcyjność fizyczna, elegancja, wyrafinowane maniery itd.).
- Ukrywa spożywanie alkoholu przez picie go w pojedynkę albo przed spotkaniem towarzyskim lub po nim.
Zwyczaje i zachowania związane z piciem. Alkoholik wysokofunkcjonujący
- Doznaje niepohamowanego głodu alkoholu.
- Ma podniesiony poziom tolerancji na alkohol.
- Pije pomimo szkodliwych konsekwencji (emocjonalnych, fizycznych).
- Doświadcza epizodów „urwania Filmu” (luk pamięciowych).
- Odczuwa wstyd i ma skrupuły z powodu zachowań w stanie upojenia alkoholowego.
- Podejmuje próby zapanowania nad piciem.
- Ma zdolność do zachowywania abstynencji przez miesiące (lata).
- Nie jest zainteresowany umiarkowanym piciem lub nie potrafi tak pić.
- Czuje wewnętrzny przymus dopijania drinków do końca (nawet cudzych).
- Oszukuje siebie i (lub) innych co do ilości wypijanych drinków lub zawartości w nich alkoholu.
- Ma podwyższony popęd seksualny podczas picia.
Praca i nauka
- Jest w stanie zawsze stawiać się do pracy (nauki). Ma ponadprzeciętną frekwencję.
- Potrafi utrzymywać zatrudnienie i (lub) systematycznie się kształcić.
- Może mieć znakomite wyniki w pracy (nauce).
- Odnosi sukcesy finansowe i edukacyjne.
- Jest szanowany za swoją pracę (naukę) i osiągnięcia.
Status finansowy alkoholika wysokofunkcjonującego
- Terminowo reguluje rachunki (czynsz, spłata kredytów, media itd.).
- Nie jest poważnie zadłużony.
- Nie bankrutuje.
- Unika trudności finansowych, czerpiąc środki na życie z pracy zawodowej, od rodziny, ze spadku, przez małżeństwo albo dzięki jakiemuś szczęśliwemu trafowi.
Relacje międzyludzkie
- Pielęgnuje przyjaźnie i kontakty rodzinne.
- Utrzymuje relacje o charakterze intymnym (choć ze względu na zachowania po alkoholu może mieć trudności z dochowaniem wierności).
- Umie zachować się w towarzystwie.
- Jest zaangażowany w życie społeczności.
- Ma trudność ze zbliżeniem seksualnym bez alkoholu.
Kolizje z prawem
- Często łamie prawo, ale nie zostaje na tym przyłapany.
- Kieruje autem po spożyciu alkoholu i mógł być z tego powodu karany.
- Mógł być zatrzymany z powodu kierowania autem pod wpływem alkoholu, ale ze względu na koneksje, szczęście, status społeczny czy prezencję bywa traktowany pobłażliwiej.
- Stać go na dobrą opiekę adwokacką, przez co zarzuty są często umarzane.
- Często dostaje drugą lub trzecią szansę od wymiaru sprawiedliwości.
Sięgnięcie dna
Przez „sięgnięcie dna” czy „uderzenie w dno” rozumie się punkt, do którego musi zdegradować się życie i (lub) stan emocjonalny alkoholika, zanim będzie on skłonny przyznać, że ma problem i dopuści do siebie potencjalną pomoc.
- Jeżeli życie oddala się od wyznawanych standardów ze względu na straty emocjonalne, utratę godności, niedotrzymanie standardów moralnych lub negatywne skutki w relacjach międzyludzkich.
- Alkohol zaczyna wywierać destrukcyjny wpływ na życie.
- Doznaje stosunkowo małe ewidentnych strat i konsekwencji picia (ponownie zawdzięczając to szczęściu).
- Często pomimo zejścia na dno nie jest w stanie sobie tego uzmysłowić.
- Często ma w głowie myśl, że skoro „nie stracił wszystkiego”, to znaczy, że nie jest na dnie
Poziom funkcjonowania
- Zdolny do życia w społeczeństwie.
- Zachowuje pewien stopień dbałości o siebie: regularnie i zdrowo się odżywia, rusza, wysypia, dba o higienę osobistą.
- Wydaje się bardzo zadbany fizycznie.
Prywatny ośrodek terapii uzależnień w Dziwnówku (Wrzosowie) to dobre miejsce. Przeważają u nas alkoholicy wysokofunkcjonujący!